Hôm nay, mình chia sẻ với anh em về một bài viết khá hay trên daily dev. Nói về Chiến Lược Sản Phẩm và Mô Hình Kinh Doanh cho Sản Phẩm Mới, một bài viết dành cho các PM.

Mình xin phép dịch lại từ bài viết cho anh em xem nhé. Bài gốc: https://www.productcompass.pm/p/startup-canvas?ref=coderkiemcom.com

Vô đề!!!

Startup Canvas: Chiến Lược Sản Phẩm và Mô Hình Kinh Doanh cho Sản Phẩm Mới

PAWEŁ HURYN
27 THÁNG 4, 2024

Chào các bạn, mình là Paweł. Chào mừng đến với phiên bản miễn phí của The Product Compass.

Mỗi tuần, mình chia sẻ các mẹo và tài nguyên hành động dành cho các PM để giúp bạn phát triển chuyên nghiệp.

Hãy cân nhắc đăng ký và nâng cấp tài khoản của bạn, nếu bạn chưa làm vậy, để có trải nghiệm đầy đủ: Truy cập:
https://www.productcompass.pm/p/startup-canvas?ref=coderkiemcom.com

Startup Canvas

Trong sự nghiệp của mình, tôi đã tư vấn cho hàng chục startup. Nhiều trong số họ gặp khó khăn trong việc xác định chiến lược sản phẩm và mô hình kinh doanh cho một sản phẩm mới.

Tôi thường nhận được các câu hỏi như:

• Những lựa chọn nào chúng ta cần đưa ra?
• Sự khác biệt giữa Chiến lược và Mô hình Kinh doanh là gì?
• Chúng ta nên sử dụng Business Model Canvas, Lean Canvas hay Product Strategy Canvas?

Qua nhiều năm, tôi đã tinh chỉnh một phương pháp tiếp cận tùy chỉnh đặc biệt hiệu quả cho nhiều khách hàng của mình:

Trong bài viết này, tôi giải thích phương pháp của mình và chia sẻ một phiên bản có thể chỉnh sửa của Startup Canvas mà tôi chưa từng trình bày trước đây:

1. Chiến lược vs. Mô hình Kinh doanh
2. Nhược điểm của các Phương pháp Phổ biến
3. Startup Canvas
4. Business Model Canvas vs. Lean Canvas vs. Startup Canvas
5. Nguồn tài nguyên được khuyến nghị
6. Tóm tắt và Kết luận về Startup Canvas

Hãy cùng tìm hiểu.

1. Chiến lược vs. Mô hình Kinh doanh

Hãy bắt đầu với các định nghĩa:

• Chiến lược: Chiến lược là một tập hợp các lựa chọn được tích hợp và tương hỗ lẫn nhau. Nó bao gồm việc đặt cược và cho phép bạn thắng trên sân chơi mà bạn chọn. Quan trọng là nó phải giải thích lý do tại sao ("khát vọng chiến thắng") và khó sao chép (kiểm tra "không thể/không muốn"). (Gần đây tôi phát hiện ra rằng "Product Strategy Canvas" của tôi xếp hạng #1 trên Google.)

• Mô hình Kinh doanh: Mô hình kinh doanh có thể được coi là bản thiết kế cho hoạt động của một công ty. Nó nói về những gì bạn đang bán, chi phí của bạn, và cách bạn dự định kiếm tiền. Nó nên được tích hợp trong các lựa chọn chiến lược của bạn, như thị trường và đề xuất giá trị. Nhưng nó không giống nhau.

2. Nhược điểm của các Phương pháp Phổ biến

Tôi tôn trọng những đóng góp của các tác giả khác. Ý định của tôi không phải là chỉ trích công cụ của họ mà là chia sẻ phương pháp của mình và bắt đầu một cuộc thảo luận.

Tôi hy vọng sau khi đọc bài viết này, bạn sẽ có thể đặt ra những câu hỏi tốt hơn và chọn những gì phù hợp nhất với tình huống của bạn.

2.1 Nhược điểm của Business Model Canvas

Business Model Canvas được phát triển bởi Strategyzer không chỉ là một mô hình kinh doanh. Nó kết hợp các yếu tố của chiến lược và mô hình kinh doanh. Như các tác giả đã nêu, đó là một "công cụ quản lý chiến lược và khởi nghiệp."

Nguồn: Strategyzer

Những gì tôi không hoàn toàn thích trong bối cảnh một sản phẩm mới cụ thể:

• Nó không đề cập đến tầm nhìn. Tại sao chúng ta làm điều này? Tại sao nhân viên của bạn phải thức dậy mỗi ngày và đi làm? Điều này đặc biệt quan trọng đối với các startup, bao gồm cả các nhà sáng lập.
• Nó không đề cập rằng bạn nên đảm bảo đối thủ cạnh tranh của bạn không thể/không muốn sao chép chiến lược của bạn mà không hy sinh hoạt động hiện tại của họ. Điều này là thiết yếu. Khi bạn thành công, ai đó sẽ cố gắng làm điều tương tự.
• Nó không đề cập đến các sự đánh đổi, những điều bạn không muốn làm. Chúng đặc biệt quan trọng đối với các startup, nơi thường có xu hướng nắm bắt mọi cơ hội có thể. Sự đánh đổi tạo ra sự tập trung.
• Nó không đề cập đến các chỉ số chính. Làm thế nào để bạn kiểm tra xem chiến lược và mô hình kinh doanh của bạn có hoạt động không?
• Nó không đề cập đến chi phí tương đối, một lựa chọn chiến lược quan trọng. Hãy xem xét Apple vs. Xiaomi.
• Theo tôi, "Customer Relationships" và "Key Activities" là không cần thiết. Hầu như không ai sử dụng cái trước, và cái sau có thể được đưa vào phần "Can’t/Won’t" nếu nó tồn tại.

2.2 Nhược điểm của Lean Canvas

Như trang web chính thức tuyên bố, Lean Canvas được phát triển bởi Ash Muraya được "chuyển thể từ Business Model Canvas của Alex Osterwalder và tối ưu hóa cho Lean Startups."

Nguồn: Mẫu Strategyzer với các đề xuất sửa đổi của LEANstack

Hãy phân tích những thay đổi đã được thực hiện:

• Key Partnerships được thay thế bằng Problem: Theo tôi, thêm "Problem" là không cần thiết. Trong quản lý sản phẩm, chúng ta hiểu rằng thị trường được xác định bởi các vấn đề của con người. Các phân đoạn thị trường nên bao gồm các công việc phổ biến cần thực hiện và các đặc điểm của khách hàng trong mỗi phân đoạn. Chúng cũng được đề cập trong "Value Proposition."
• Key Activities được thay thế bằng Solution: Mặc dù "Key Activities" hiếm khi được sử dụng, thêm "Solution" là không cần thiết. Tôi đồng ý với Strategyzer rằng "Value Proposition," theo định nghĩa, bao gồm các tính năng và khả năng ở mức cao.
• Key Resources được thay thế bằng Key Metrics: Bao gồm Key Metrics là một thay đổi tích cực, nhưng năng lực, khả năng và nguồn lực bạn cần là một phần quan trọng của chiến lược.
• Customer Relationship được thay thế bằng Unfair Advantage: Nhìn chung, đó là một thay đổi tích cực, nhưng tôi không thực sự thích thuật ngữ "unfair advantage." Chúng ta không muốn chơi công bằng sao? Ngoài ra, tôi thích nhìn vào chiến lược một cách tổng thể và đảm bảo rằng đối thủ của bạn không thể/không muốn sao chép các lựa chọn chiến lược của bạn thay vì giới hạn nó vào một khu vực duy nhất trên canvas. Để biết thêm thông tin, xem bài viết của Martin Roger’s Can Your Strategy Pass Its Most Important Test.
• Thêm High Level Concept: Theo tôi, nó là không cần thiết. Tôi đồng ý với Strategyzer rằng "Value Proposition," theo định nghĩa, kết nối các vấn đề, tính năng và khả năng. Để biết thêm thông tin, xem bài viết How to Design a Value Proposition Customers Can't Resist
• Thêm Early Adopters: Đó là một trong những phân đoạn khách hàng mà bạn muốn tập trung vào đầu tiên. Tôi đồng ý rằng nó đáng được nhấn mạnh trong cùng một phần.

Lean Canvas giải quyết một số vấn đề nhưng lại giới thiệu nhiều sự dư thừa.

Nó không giải quyết tầm nhìn, sự đánh đổi và chi phí tương đối được thảo luận trước đó.

Có thể nói, nó cũng thiếu cái nhìn tổng thể rằng toàn bộ chiến lược nên khó sao chép bởi đối thủ — không chỉ là "unfair advantage," mà tất cả các lựa chọn chiến lược của bạn nên hoạt động cùng nhau và hỗ trợ lẫn nhau.

3. The Startup Canvas

Startup Canvas kết hợp Product Strategy Canvas đã được làm mới của tôi với mô hình kinh doanh. Và nó được thiết kế đặc biệt cho các sản phẩm mới.

Tải xuống Startup Canvas (File > Download): https://docs.google.com/presentation/d/1lA0SPflj5JT6jFV_jIDsqZJAYYperTFx/edit?usp=sharing&ouid=105660376925287054189&rtpof=true&sd=true

Nó định nghĩa hai nhóm câu hỏi mà mọi startup cần trả lời: Chiến lược Sản phẩm và Mô hình Kinh Doanh.

3.1 Chiến lược Sản phẩm

Những câu hỏi bạn cần trả lời:

• Vision

  • Làm thế nào để tôi có thể truyền cảm hứng cho mọi người thức dậy mỗi ngày và đi làm? Chúng tôi đang khát khao đạt được điều gì? Những giá trị nào chúng tôi đề cao?
  • Bắt đầu với điều gì đó đơn giản. Tầm nhìn của bạn sẽ phát triển cùng với các yếu tố khác của chiến lược.

• Market Segments

  • Thị trường được xác định bởi các vấn đề của con người. Ví dụ: thị trường của IKEA: những người muốn có nội thất gia đình chất lượng cao với giá thấp.
  • Những công việc cần làm của khách hàng là gì? Trong thị trường, có những nhóm người có công việc, kết quả mong muốn và chỉ số thành công tương tự nhau.
  • Có những ràng buộc nào không, ví dụ: địa lý, ngôn ngữ?
  • Đâu sẽ là phân đoạn khách hàng đầu tiên của bạn?

• Relative Costs

  • Chúng ta tối ưu hóa cho điều gì? Chúng ta tối ưu hóa cho chi phí thấp, như Southwest Airlines, hay giá trị độc đáo, như Starbucks?
  • Chi phí thấp có thể là ưu tiên, nhưng không nhất thiết có nghĩa là có giá thấp.

• Value Proposition

  Đối với mỗi Phân đoạn Thị trường (nhân vật và công việc cần làm), hãy xác định:

  • Trước: Trạng thái hiện tại, có vấn đề (ví dụ: duy trì nhiệm vụ trong Excel)
  • Cách: Các tính năng và khả năng thay đổi tình hình (ví dụ: bảng Kanban)
  • Sau: Lợi ích và kết quả (ví dụ: nhiệm vụ được tổ chức với thời hạn rõ ràng, tăng năng suất)
  • Các lựa chọn thay thế: giá trị độc đáo của bạn, thuộc tính độc đáo và tùy chọn là giá tương đối so với đối thủ và các sản phẩm thay thế (thường được biểu thị bằng Đường cong Giá trị).
  • Xem thêm tại: How to Design a Value Proposition Customers Can't Resist?

• Trade-offs

  • Các sự đánh đổi xác định những gì KHÔNG nên làm. Ví dụ: IKEA không bán đồ nội thất đã lắp ráp và hạn chế các lựa chọn có sẵn (ví dụ: chất liệu).
  • Các sự đánh đổi tạo ra sự tập trung và tăng cường giá trị.

• Key Metrics

  • Xác định một vài chỉ số chính để đo lường sản phẩm của bạn đang hoạt động như thế nào và liệu chiến lược có hiệu quả hay không.
  • Xem xét chỉ số North Star Metric và One Metric That Matters (OMTM).

• Growth

  • Làm thế nào chúng ta hình dung sự phát triển? Đó là PLG hay Sales-Led Growth?
  • Kênh Bán hàng và Tiếp thị ưa thích của chúng ta là gì? Chúng ta sẽ dựa vào Social Media, SEO, Influencers hay Resellers?

• Capabilities

  • Chúng ta cần có năng lực và nguồn lực nào?
  • Chúng ta có cần nhà cung cấp hoặc đối tác không?

• Can’t / Won’t

  • Điều gì khiến chúng ta nghĩ rằng đối thủ cạnh tranh không thể hoặc không muốn sao chép chiến lược của chúng ta? Đó là giá trị độc đáo, hoạt động, kiến thức, văn hóa, đối tác, IP?
  • Điều này là thiết yếu. Khi bạn thành công, ai đó sẽ cố gắng làm điều tương tự.

• Ask Yourself

  • Các yếu tố khác nhau của chiến lược của chúng ta có phù hợp và hỗ trợ lẫn nhau không?
  • Điều gì cần đúng để chiến lược này hoạt động? Làm thế nào chúng ta có thể xác nhận những giả định này?

3.2 Mô hình Kinh doanh

Những câu hỏi bạn cần trả lời:

• Cost Structure

  • Chi phí của bạn sẽ là gì?
  • Xem xét những thứ như tiền thuê nhà, phần cứng, giấy phép, công nghệ, tiếp thị, đăng ký và lương.
  • Những chi phí nào là chi phí định kỳ? Chúng sẽ tăng quy mô như thế nào khi doanh nghiệp của bạn phát triển?

• Revenue Streams

  • Bạn hy vọng nhận được bao nhiêu tiền từ mỗi kênh?
  • Bạn sẽ định giá sản phẩm của mình như thế nào? Bạn đang hướng đến giá thâm nhập, giá trị, cạnh tranh hay dựa trên mức sử dụng? Bạn đã xem xét SaaS chưa?
  • Mô hình doanh thu của bạn có thể mở rộng không? Những sự không chắc chắn và rủi ro lớn nhất là gì?

4. Business Model Canvas vs. Lean Canvas vs. Startup Canvas

Hãy xem một bản tóm tắt trực quan: Business Model Canvas vs. Lean Canvas vs. Startup Canvas

5. Nguồn tài nguyên được khuyến nghị

Thích điều này? Bạn có thể hưởng lợi từ:

• Free - Product Strategy Canvas và các tài nguyên tôi đã khuyến nghị (sách, video)
• Freemium - How to Design a Value Proposition Customers Can't Resist?
• Free - Are You Tracking The Right Metrics?
• Freemium - North Star Framework 101
• Premium - Product Vision vs. Strategy vs. Objectives

6. Tóm tắt và Kết luận về Startup Canvas

Trong bài viết này, tôi đã giải thích lý do tại sao tôi không sử dụng các phương pháp phổ biến và trình bày giải pháp của riêng mình, mà tôi đã tinh chỉnh qua nhiều năm.

Tôi tôn trọng những đóng góp của các tác giả khác. Ý định của tôi không phải là chỉ trích công cụ của họ mà là chia sẻ phương pháp của mình và bắt đầu một cuộc thảo luận.

Tôi hy vọng sau khi đọc bài viết này, bạn có thể đặt ra những câu hỏi tốt hơn. Nếu điều đó đúng, tôi đã đạt được mục tiêu của mình.

Hãy tự do điều chỉnh mẫu của tôi và kết hợp các phương pháp để phù hợp với nhu cầu cụ thể của bạn thay vì tuân thủ một cách cứng nhắc một trong các canvas.

Mỗi sản phẩm là khác nhau. Cuối cùng, điều duy nhất quan trọng là những gì hiệu quả nhất đối với bạn.

Sau khi bạn soạn thảo phiên bản đầu tiên của canvas của mình, đã đến lúc xác định và bắt đầu kiểm tra các giả định của bạn. Đo lường, học hỏi và cải thiện.

Cảm ơn bạn đã đọc The Product Compass. Tôi rất trân trọng!

Những bình luận, phản ứng và tin nhắn riêng của bạn là động lực để tôi tiếp tục.

Đến thứ Tư, bạn có thể mong đợi:

• Tôi sẽ xuất bản một tập hợp câu hỏi mới cho Đánh giá Kỹ năng PM có Chứng chỉ
• Tôi sẽ xem xét và cập nhật loạt bài về Cách Đạt được Sự Phù hợp giữa Sản phẩm và Thị trường
• Tôi sẽ giải thích sự khác biệt giữa OKRs, KPIs và Metrics

Hãy cân nhắc đăng ký và nâng cấp tài khoản của bạn, nếu bạn chưa làm vậy, để có trải nghiệm đầy đủ:

Truy cập:
https://www.productcompass.pm/p/startup-canvas?ref=coderkiemcom.com

Chúc bạn có một cuối tuần tuyệt vời và một tuần làm việc hiệu quả! 🙌

Take care, Paweł

Các bài viết cùng danh mục:

• Bài viết từ một team đã xây dựng một trình quản lý dự án mã nguồn mở miễn phí giúp các nhóm giữ chi phí dưới 15USD mỗi tháng.